ท่าเรือในอ่าวไทยฝั่งตะวันออก

จัดทำข้อมูลโดย : สุมาลี สุขดานนท์
ปีที่จัดทำ : มกราคม 2561

        อ่าวไทยฝั่งตะวันออกมีความยาว 390 กิโลเมตร ประกอบด้วยจังหวัดระยอง จันทบุรี และตราดรายละเอียดดังตารางที่ 1


ที่มา: กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง. คัมภีร์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งของไทย (2558).

ลักษณะท่าเรือในอ่าวไทยฝั่งตะวันออก

        ท่าเรืออ่าวไทยฝั่งตะวันออกมีลักษณะเป็นท่าเรือที่ตั้งอยู่บนชายฝั่งทะเลท่าเรือ (Sea Port) มีจำนวนทั้งสิ้น 64 ท่า ประกอบด้วยท่าเรือสินค้าเพียง 3 ท่า ท่าเรือประมง 49 ท่า และท่าเรือโดยสาร 12 ท่า รายละเอียดดังตารางที่ 2


ที่มา: กรมเจ้าท่า. ข้อมูลและสถิติ/รหัสท่าเทียบเรือ (Berth Number) รายชื่อท่าเรือสินค้าและท่าเรือประมง ปีงบประมาณ 2548 และท่าเรือโดยสารเพื่อการท่องเที่ยว
แหล่งที่มา: http://www.md.go.th/md/index.php/2014-01-19-05-02-28/2014-01-19-05-20-44/-16/91--berth-number/file
http://www.md.go.th/md/index.php/2014-01-19-05-02-28/2014-01-19-05-20-44/-16/93--2548-1/file
http://www.md.go.th/md/index.php/2014-01-19-05-02-28/2014-01-19-05-20-44/-16/91--berth-number/file
http://www.md.go.th/md/index.php/2014-01-19-05-02-28/2014-01-19-05-20-44/-16/91--berth-number/file [11 มกราคม 2561].

ระยอง

        จังหวัดระยองมีชายฝั่งทะเล 104 กิโลเมตร มีอำเภอที่ตั้งอยู่บนชายฝั่งทะเล 3 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมือง บ้านฉาง และแกลง มีท่าเรือสินค้า 2 ท่า ทั้งหมดตั้งอยู่ที่อำเภอเมือง ท่าเรือประมง 31 ท่า และท่าเรือโดยสาร 6 ท่า ส่วนใหญ่ตั้งอยู่ที่อำเภอเมืองและจำนวนน้อยตั้งอยู่ที่อำเภอแกลง

        ท่าเรือสินค้าในจังหวัดระยองเป็นท่าเรือสินค้าเทกองและสินค้าเหลว ท่าเรือสินค้าที่ใหญ่ ได้แก่ ท่าเรือมาบตาพุด ตั้งอยู่ในนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด โดยมีการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยเป็นเจ้าของ ประกอบด้วยท่าเทียบเรือ 2 ประเภท คือ ท่าเทียบเรือเฉพาะกิจ หมายถึง ท่าเทียบเรือที่ให้บริการเฉพาะในกลุ่มของผู้ประกอบการเท่านั้น โดยผู้ประกอบการเป็นผู้ลงทุนก่อสร้างท่าเทียบเรือและสิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐานทั้งหมด มีทั้งหมด 9 ท่าประกอบด้วยท่าเรือสินค้าเทกอง เป็นการนำเข้าถ่านหินเพื่อใช้ผลิตกระแสไฟฟ้า และท่าเทียบเรือสินค้าเหลว ได้แก่ ปิโตรเคมี น้ำมัน และก๊าซ ท่าเรืออีกประเภทเป็นท่าเทียบเรือสาธารณะ มี 2 ท่า ท่าหนึ่งเป็นท่าเทียบเรือสินค้าทั่วไป และอีกท่าเป็นท่าเทียบเรือสินค้าเหลว1 ผู้ใช้บริการที่สำคัญของท่าเทียบเรือสาธารณะทั้ง 2 แห่ง คือ โรงงานอุตสาหกรรมในนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด และนิคมอุตสาหกรรมอื่นทั้งที่ตั้งอยู่ในอำเภอเมือง ปลวกแดง บ้านค่าย และบ้านฉางในจังหวัดระยองซึ่งมีอยู่ถึง 13 แห่ง2


รูปที่ 1 ท่าเทียบเรือในท่าเรือมาบตาพุด
(บน) ท่าเทียบเรือขนถ่ายถ่านหิน (ล่างซ้าย) ท่าเทียบเรือสินค้าเหลว (ล่างขวา) ท่าเทียบเรือสินค้าทั่วไป

ที่มา: สุมาลี สุขดานนท์

        ท่าเรือสินค้าอีกแห่ง ได้แก่ ท่าเรือ IRPC ซึ่งเป็นท่าเรือเอกชนซึ่งวัตถุประสงค์หลักเพื่อบรรทุกขนถ่ายสินค้าของกลุ่มบริษัทในเครือ ประกอบด้วยท่าเทียบเรือสินค้าเหลว ประเภทน้ำมันและปิโตรเคมี และท่าเทียบเรือสินค้าเทกอง ได้แก่ ถ่านหินนำเข้าเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าของโรงงานไฟฟ้าที่ตั้งอยู่หลังท่าเรือและสินค้าทั่วไป ได้แก่ ปุ๋ย ซึ่งขนส่งโดยเรือลำเลียงไปยังแหล่งเกษตรกรรมประเทศ


รูปที่ 2 ท่าเทียบเรือในท่าเรือ IRPC (ซ้าย) ท่าเทียบเรือขนถ่ายถ่านหิน (ขวา) ท่าเทียบเรือขนส่งปุ๋ย
ที่มา: สุมาลี สุขดานนท์

จันทบุรี

         ชายฝั่งทะเลของจังหวัดจันทบุรีมีความยาว 102 กิโลเมตร อำเภอที่ตั้งอยู่บนชายฝั่งมี 4 อำเภอได้แก่ อำเภอนายายอาม ท่าใหม่ แหลมสิงห์ และขลุง จังหวัดจันทบุรีมีท่าเรือ 9 ท่า เป็นท่าเรือประมง 8 ท่า ตั้งอยู่ในอำเภอท่าใหม่ และอำเภอแหลมสิงห์ และท่าเรือโดยสาร 1 ท่า

ตราด

         จังหวัดเป็นจังหวัดตะวันออกสุดของประเทศมีชายฝั่งทะเลยาว 184 กิโลเมตร อำเภอที่ตั้งอยู่บนชายฝั่งมี 3 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมือง แหลมงอบ และคลองใหญ่ อีก 2 อำเภอตั้งอยู่ในอ่าวไทย คือ เกาะช้าง และเกาะกูด จังหวัดตราดมีท่าเรือทั้งหมด 16 ท่า เป็นท่าเรือสินค้า 1 ท่า ตั้งอยู่ที่อำเภอคลองใหญ่และท่าเรือประมง 10 ท่า ตั้งอยู่ที่อำเภอเมือง แหลมงอบ และคลองใหญ่ เนื่องจากจังหวัดตราดเป็นจังหวัดที่มีอาณาเขตทางทะเลติดต่อกับประเทศกัมพูชา สินค้าอุปโภคบริโภคจะขนส่งโดยรถบรรทุกมายังท่าเรือในตำบลหาดเล็ก อำเภอคลองให้เพื่อส่งออกไปยังท่าเรือในกรุงพนมเปญ3 นอกจากนี้ยังมีท่าเรือโดยสาร 5 ท่า


รูปที่ 3 ท่าเรือขนส่งสินค้าอุปโภคบริโภคส่งออกไปยังกัมพูชา
ที่มา: สุมาลี สุขดานนท์



1ท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย. ผู้ประกอบการ [ออนไลน์] แหล่งที่มา : http://www.maptaphutport.com/maptaphut/index.php?option=com_content&view=article&id=62&Itemid=84 และ http://www.maptaphutport.com/maptaphut/index.php?option=com_content&view=article&id=61&Itemid=83 [10 มกราคม 2561].

2Thai Franchise Center. รวมนิคมอุตสาหกรรมทั่วไทย. [ออนไลน์] แหล่งที่มา : http://www.thaifranchisecenter.com/industrial/index.php [10 มกราคม 2561].

3สุมาลี สุขดานนท์ และคณะ, รายงานโครงการจัดทำฐานข้อมูลการค้าการขนส่งในประเทศลุ่มแม่น้ำโขงตอนล่าง (กรุงเทพ ฯ : สาบันการขนส่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2553) หน้า 480.

ท่านคือผู้เข้าชมคนที่
สงวนลิขสิทธิ์ สถาบันการขนส่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ชั้น 6 อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ถนนพญาไท ปทุมวัน กรุงเทพ ฯ 10330 Email : tri@chula.ac.th